Hoe je voor jezelf moet denken
November 2020
Er zijn soorten werk die je niet goed kunt doen zonder anders te denken dan je collega's. Om een succesvolle wetenschapper te zijn, bijvoorbeeld, is het niet genoeg om gewoon correct te zijn. Je ideeën moeten zowel correct als nieuw zijn. Je kunt geen papers publiceren met dingen die andere mensen al weten. Je moet dingen zeggen die niemand anders nog heeft gerealiseerd.
Hetzelfde geldt voor investeerders. Het is voor een belegger in de publieke markt niet genoeg om correct te voorspellen hoe een bedrijf zal presteren. Als veel andere mensen dezelfde voorspelling doen, zal de aandelenkoers dit al weerspiegelen, en is er geen ruimte om geld te verdienen. De enige waardevolle inzichten zijn degene die de meeste andere investeerders niet delen.
Je ziet dit patroon ook bij oprichters van startups. Je wilt geen startup beginnen om iets te doen waar iedereen het over eens is dat het een goed idee is, anders zijn er al andere bedrijven die het doen. Je moet iets doen dat voor de meeste andere mensen als een slecht idee klinkt, maar dat jij weet dat het dat niet is — zoals het schrijven van software voor een kleine computer die door een paar duizend hobbyisten wordt gebruikt, of het starten van een site om mensen luchtbedden op de vloeren van vreemden te laten huren.
Hetzelfde geldt voor essayisten. Een essay dat mensen vertelde wat ze al wisten, zou saai zijn. Je moet ze iets nieuws vertellen.
Maar dit patroon is niet universeel. Sterker nog, het geldt niet voor de meeste soorten werk. In de meeste soorten werk — om bijvoorbeeld administrateur te zijn — heb je alleen de eerste helft nodig. Het enige wat je nodig hebt, is gelijk hebben. Het is niet essentieel dat iedereen anders ongelijk heeft.
Er is ruimte voor een beetje nieuwheid in de meeste soorten werk, maar in de praktijk is er een vrij scherp onderscheid tussen de soorten werk waarbij het essentieel is om onafhankelijk te denken, en de soorten waarbij dat niet zo is.
Ik wou dat iemand me over dit onderscheid had verteld toen ik een kind was, want het is een van de belangrijkste dingen om over na te denken als je beslist wat voor werk je wilt doen. Wil je het soort werk doen waarbij je alleen kunt winnen door anders te denken dan iedereen anders? Ik vermoed dat de meeste mensen hun onderbewustzijn die vraag zullen laten beantwoorden voordat hun bewuste geest de kans krijgt. Ik weet dat de mijne dat doet.
Onafhankelijk denken lijkt meer een kwestie van aard dan van opvoeding. Wat betekent dat als je het verkeerde soort werk kiest, je ongelukkig zult zijn. Als je van nature onafhankelijk bent, zul je het frustrerend vinden om een middle manager te zijn. En als je van nature conventioneel bent, zul je tegen de wind in zeilen als je origineel onderzoek probeert te doen.
Een moeilijkheid hierbij is echter dat mensen zich vaak vergissen in waar ze zich op het spectrum van conventioneel tot onafhankelijk denken bevinden. Conventioneel denkende mensen denken niet graag dat ze conventioneel denken. En in ieder geval voelt het voor hen echt alsof ze hun eigen mening over alles vormen. Het is slechts een toeval dat hun overtuigingen identiek zijn aan die van hun collega's. En de onafhankelijk denkenden zijn ondertussen vaak niet op de hoogte van hoe anders hun ideeën zijn dan conventionele, althans totdat ze ze publiekelijk uiten. [1]
Tegen de tijd dat ze volwassen zijn, weten de meeste mensen ongeveer hoe slim ze zijn (in de enge zin van het vermogen om vooraf ingestelde problemen op te lossen), omdat ze er constant op getest en gerangschikt worden. Maar scholen negeren over het algemeen onafhankelijk denken, behalve voor zover ze proberen het te onderdrukken. Dus we krijgen niet dezelfde soort feedback over hoe onafhankelijk we denken.
Er kan zelfs een fenomeen optreden zoals Dunning-Kruger, waarbij de meest conventioneel denkende mensen ervan overtuigd zijn dat ze onafhankelijk denken, terwijl de werkelijk onafhankelijk denkenden zich zorgen maken dat ze misschien niet onafhankelijk genoeg denken.
Kun je jezelf onafhankelijker maken? Ik denk het wel. Deze kwaliteit kan grotendeels aangeboren zijn, maar er lijken manieren te zijn om deze te vergroten, of in ieder geval niet te onderdrukken.
Een van de meest effectieve technieken is er een die onbedoeld wordt beoefend door de meeste nerds: simpelweg minder bewust zijn van wat conventionele overtuigingen zijn. Het is moeilijk om een conformist te zijn als je niet weet waar je je aan moet conformeren. Hoewel ook hier geldt dat zulke mensen misschien al onafhankelijk denken. Een conventioneel denkend persoon zou zich waarschijnlijk angstig voelen als hij niet wist wat andere mensen dachten, en meer moeite doen om erachter te komen.
Het maakt veel uit met wie je je omringt. Als je omringd bent door conventioneel denkende mensen, zal dat de ideeën die je kunt uiten beperken, en dat zal op zijn beurt de ideeën die je hebt beperken. Maar als je je omringt met onafhankelijk denkende mensen, zul je de tegenovergestelde ervaring hebben: het horen van andere mensen die verrassende dingen zeggen, zal je aanmoedigen om dat ook te doen, en om meer te bedenken.
Omdat de onafhankelijk denkenden het ongemakkelijk vinden om omringd te zijn door conventioneel denkende mensen, neigen ze ertoe zichzelf te scheiden zodra ze de kans krijgen. Het probleem met de middelbare school is dat ze nog geen kans hebben gehad. Bovendien is de middelbare school vaak een naar binnen gerichte kleine wereld waarvan de bewoners zelfvertrouwen missen, wat beide de krachten van conformisme vergroot. Dus de middelbare school is vaak een slechte tijd voor de onafhankelijk denkenden. Maar zelfs hier is er een voordeel: het leert je wat je moet vermijden. Als je je later in een situatie bevindt die je doet denken: